CZY W 2014 ROKU CZYNSZE ZA POWIERZCHNIE BIUROWE BĘDĄ ROSŁY?
Głównymi czynnikami wzrostu popytu i czynszów wywoławczych za powierzchnie biurowe będzie nadal dążenie do efektywności najmu oraz poszukiwanie powierzchni wysokiej jakości, wynika z prognozy firmy Cushman&Wakefield zawartej w „Global Office Forecast”.
W 2014 roku globalny rynek nieruchomości biurowych będzie rozwijał się powoli i stopniowo, ale w 2015 roku znacząco zwiększy swą dynamikę, dzięki ożywieniu gospodarczemu i poprawie nastrojów wśród przedsiębiorców. Wśród miast, które odnotują najwyższy wzrost czynszów w tym okresie, znajdą się Dżakarta, Dublin i Boston.
Carlo Barel di Sant’Albano, prezes wykonawczy w Cushman & Wakefield, powiedział: „Najemcy na całym świecie będą nadal zainteresowani redukcją ilości zajmowanej powierzchni oraz poprawą jej jakości. Wzrasta złożoność i zależność miejsca pracy od celów i wyników biznesowych, a nowoczesna i efektywnie zaplanowana powierzchnia może ułatwić uzyskanie większej wydajności oraz satysfakcji pracowników. Oba te cele można niekiedy osiągnąć dzięki realizacji nowych inwestycji”.
AMERYKA PÓŁNOCNA I POŁUDNIOWA
Za ożywienie na rynku nieruchomości w Stanach Zjednoczonych nadal odpowiadają firmy z sektora technologicznego i energetycznego. Z tego względu w latach 2014-2015 za sprawą silnego popytu czynsze wywoławcze za najlepsze powierzchnie wzrosną w Bostonie o 22%, natomiast w Dallas będą rosły o ok. 3% rocznie przy wzroście aktywności na rynku najmu. Słabnący popyt w średniej perspektywie spowoduje nadpodaż w Kanadzie, Meksyku i Brazylii. Czynsze nieznacznie spadną w Kanadzie i Meksyku, a w Brazylii mogą zacząć rosnąć dopiero w 2016 r.
Maria Sicola, dyrektor zarządzająca w obu Amerykach, powiedziała: „W 2014 roku sytuacja na rynkach nieruchomości biurowych na Półkuli Zachodniej będzie bardzo zróżnicowana z uwagi na niejednolite tempo ożywienia gospodarczego w poszczególnych sektorach i krajach. Aktywność na rynkach najmu pozostanie na stabilnym poziomie, do czego przyczynią się strategie budowy nowego i efektywnego środowiska pracy, obejmujące między innymi działania konsolidacyjne i bardziej optymalne wykorzystanie powierzchni”.
Utrzyma się niewielkie tempo wzrostów na rynkach najmu opartych na bardziej tradycyjnym składzie sektorów, które nadal ograniczają ilość wynajmowanej powierzchni. Z powodu trudności gospodarczych ożywienie na rynku waszyngtońskim może nastąpić dopiero w 2015 r.
EUROPA, BLISKI WSCHÓD I AFRYKA
Za wzrost aktywności na europejskim rynku najmu odpowiadały dotychczas miasta najbardziej liczące się na arenie międzynarodowej, takie jak: Londyn, Sztokholm i Frankfurt, ale obecnie do tego grona dołączają inne lokalizacje, w tym z peryferyjnych regionów najmocniej dotkniętych kryzysem. Na przykład w Dublinie przy braku nowych inwestycji deweloperskich przewiduje się dwucyfrowy wzrost czynszów za powierzchnie biurowe.
David Hutchings, dyrektor europejskiego działu badań firmy C&W, powiedział: „Obecnie największym zainteresowaniem najemców cieszy się powierzchnia wysokiej jakości, ale jej podaż jest niewystarczająca w coraz większej liczbie miast. To z kolei prowadzi do wzrostu czynszów, wskutek czego najemcy będą musieli działać szybciej niż wcześniej planowali, aby pozyskać powierzchnię na rynkach, na których maleją najbardziej atrakcyjne zasoby”.
Czynsze wzrosną dość gwałtownie na rynkach, na których niedobór podaży powierzchni jest największy. Jednak prognozy wskazują na bardzo zróżnicowane trendy w zakresie stawek czynszowych w analizowanym okresie – na wielu rynkach czynsze pozostaną na stabilnym poziomie, a w słabszych lokalizacjach obniżą się jeszcze bardziej, aby były atrakcyjne dla najemców.
Oczekuje się, że czynsze za powierzchnie wysokiej jakości w Londynie, Dublinie i Budapeszcie wzrosną o 5% lub więcej rocznie, natomiast czynsze w miastach takich jak Mediolan, Praga czy Warszawa będą pod presją.
AZJA I PACYFIK
Wskutek słabszego wzrostu w tym regionie warunki najmu w przyszłym roku nie ulegną dużej zmianie, a czynsze mogą wzrosnąć o 1-2%. Wraz z przyspieszeniem tempa rozwoju gospodarczego stawki czynszowe zaczną rosnąć w wielu najważniejszych i wschodzących lokalizacjach, a przede wszystkim w Tokio i Manili, gdzie ryzyko nadpodaży jest niewielkie.
Sigrid Zialcita, dyrektor zarządzająca w krajach Azji i Pacyfiku, powiedziała: „Bardzo duży wolumen nowej podaży, zwłaszcza w krajach wschodzących, umacnia pozycję najemców na rynkach najmu. Jednak jednym z wyjątków jest Dżakarta, gdzie czynsze wzrosną o prawie 30% – najwięcej w skali globalnej drugi rok z rzędu. Oznacza to ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z 2011 roku, gdy opublikowano pierwszy raport zawierający prognozy dla rynków biurowych świata”.
Ze względu na wysoki poziom czynszów i dalsze wzrosty wielu najemców podejmuje starania w celu zwiększenia efektywności zajmowanej powierzchni. Wiele firm poszukuje powierzchni w tańszych lokalizacjach poza ścisłym centrum i przenosi się do nowych obiektów o wyższym standardzie.
fot. Nowy Świat w Warszawie, zródło: Cushman&Wakefield