Więcej transakcji najmu na rynku biurowym w Europie
W trzecim kwartale 2015 roku nastąpił wzrost popytu na nowoczesne powierzchnie biurowe. W 18 miastach europejskich, uwzględnionych w badaniu Savills, wolumen transakcji najmu wyniósł prawie 2,4 miliona m kw., o 21% więcej niż w tym samym okresie w roku 2014 i o 11% więcej od średniej z ostatnich pięciu latach.
Ponad połowa z badanych rynków odnotowała wzrost aktywności najemców o ponad 35% w stosunku do roku poprzedniego. Najwyższy wzrost wolumenu zaobserwowano w Dublinie i Amsterdamie – odpowiednio o 142% i 120%; w Dublinie dzięki ekspansji branży usług teleinformatycznych i profesjonalnych a w Amsterdamie głównie dzięki dużym transakcjom w sektorze TMT (technologie, media, telekomunikacja).
– Wtórnym efektem poprawy warunków ekonomicznych w strefie Euro była zwiększona aktywność na rynku fuzji i przejęć, co w konsekwencji spowodowało znaczną ekspansję firm prawnych i finansowych, zmuszonych do dostosowania powierzchni do zwiększającej się liczby pracowników – powiedział Matthew Fitzgerald z Savills w Wielkiej Brytanii. – Zaostrzone wymogi regulacyjne skłoniły wiele firm do poszerzenia własnych działów audytu lub outsourcingu usług audytowych, co w konsekwencji zwiększyło popyt na powierzchnię biurową. Ekspansja firm w połączeniu z nadchodzącym spadkiem podaży powierzchni biurowej w wielu miastach powoduje, że najemcy są zmuszeni do natychmiastowej reakcji w celu zabezpieczenia korzystnych dla siebie umów najmu.
Czynsze wzrastają także poza Centralnymi Obszarami Biznesu (COB) w kluczowych miastach. Wraz ze wzrostem popytu, powierzchnia biurowa o wysokim standardzie staje się coraz droższa. Sytuacja na rynku zmusza najemców poszukujących dobrego stosunku ceny do jakości do rozpatrywania ofert w biurowcach, zlokalizowanych poza centrum. Wraz z postępującym ożywieniem gospodarczym w Europie, od 2010 roku obserwujemy stały spadek współczynnika pustostanów. W trzecim kwartale 2015 roku współczynnik ten spadł do 8,2%, co jest najniższą wartością od 2008 roku. Najwyższy spadek współczynnika pustostanów odnotowano w Dublinie (-3,4 punkty procentowe) oraz w Londynie (-3,1 punkty procentowe) co miało związek ze zwiększoną aktywnością najemców i niskim wolumenem nowej podaży dostarczanej na rynek.
– Aktywność deweloperów w Europie jest nadal stosunkowo niewielka, dlatego w takich miastach jak Sztokholm, Dusseldorf, Londyn, Frankfurt i Kolonia odnotowaliśmy w 2015 roku mniejszą liczbę projektów biurowych oddanych do użytkowania – komentuje Eri Mitsostergiou z Savills. – Na pozostałych rynkach objętych badaniem aktywność deweloperów wzrosła, dlatego spodziewamy się 4% wzrostu całkowitej nowej podaży w 2015 roku w stosunku do 2014.
– Z uwagi na rosnącą podaż powierzchni biurowych w Warszawie, sytuacja na rynku jest wciąż korzystna dla najemców. Sprzyja temu współczynnik pustostanów utrzymujący się na poziomie powyżej 12%. Prognozujemy, że „rynek najemcy” utrzyma się, pomimo iż na koniec roku 2015 zaobserwowaliśmy w Warszawie wzrost wolumenu transakcji, który w całym 2015 roku szacowany jest na poziomie około 750 000 – 800 000 m kw. Rok 2016 to rok wyzwań dla właścicieli starszych istniejących biurowców, którzy dotychczas konkurowali wyłącznie ceną. Nowoczesna powierzchnia biurowa stała się magnesem przyciągającym pracowników. Budynek powinien być nie tylko dobrze skomunikowany, ale też udostępniać inne funkcje, jak fitness, szeroki wybór gastronomi, infrastrukturę dla rowerzystów, a nawet promować zdrowy tryb życia i wydarzenia kulturalne – powiedział Jarosław Pilch, szef Działu Reprezentacji Najemcy w Savills Polska.
fot. archiwum